DE KANSEN VAN DYSLEXIE
HOI geeft zo veel mogelijk informatie over de laatste technologie die bruikbaar is voor iedereen die dyslectisch is. Elk kind leert anders. Het is dan ook vooral van belang dat kinderen de ruimte krijgen om uit te zoeken hoe zij het beste kunnen leren met de technologie die daarbij aansluit. Mocht de gegeven informatie niet genoeg zijn, dan helpt HOI graag tijdens mentoringsessies om samen op zoek te gaan naar wat de beste leermethode is voor dit unieke brein!
tekst-naar-spraak (TNS) is een ondersteunende technologie, die digitale tekst opleest. Dat kan kinderen en volwassenen met dyslexie enorm helpen.
TNS werkt op bijna elk digitaal toestel, zoals een tablet, computer en telefoon. Verschillende soorten bestanden zoals Word en Pages, maar ook websites kunnen worden voorgelezen.
De stem is computergegenereerd en kan, over het algemeen, worden versneld of vertraagd. De kwaliteit van de stemmen verschilt. Veel tools markeren de tekst, waardoor een kind naar de tekst kan luisteren én kan meelezen.
Het gebruik van TNS helpt om de barrière van print te verkleinen. Aangezien TNS kinderen tekst laat horen wanneer ze lezen, creëren ze een leeservaring waarbij ze meerdere zintuigen gebruiken. Onderzoekers hebben gezien dat de combinatie lezen-horen van tekst:
Kijk op deze links hoe je TNS kan instellen op een Mac. Voor Windows is Nederlands nog niet standaard beschikbaar maar er zijn wel mogelijkheden om een stem te downloaden. TNS op iPad of iPhone.
Dicteren kan een handige tool zijn voor kinderen die moeite hebben met hun handschrift, spelling, of sneller denken dan ze kunnen spellen. Kinderen en volwassenen kunnen schrijven met hun stem. Een belangrijke tool, waardoor schrijven opeens veel minder inspanning kost.
Vaak hebben computers en tablets een ingebouwde dicteerfunctie. Ook zijn er uitgebreidere apps en software beschikbaar, Deze programma’s zijn vaak wat nauwkeuriger in het omzetten van een stem naar tekst.
Deze manier van schrijven helpt vooral bij het maken van werkstukken. Een kind moet wel in staat zijn in hele zinnen en duidelijk te spreken. Voor sommigen werkt het het beste om het dicteren te gebruiken in combinatie met een toetsenbord.
Dicteren is zeker iets waar kinderen aan moeten wennen. Dat doen ze door te oefenen. Het is niet geschikt voor elk kind, maar er zijn zeker kinderen voor wie het een enorm verschil maakt.
Kijk op deze links hoe je dicteren kan instellen op Apple en Windows.
Lezen met audioboeken is geen vals spelen!! Het voornaamste doel van lezen is het verwerken van informatie. Het maakt de hersenen niet uit hoe die daar terechtkomt. Het is zelfs goed voor een kind om met zijn/haar ogen en oren te lezen. Door meerdere zintuigen te gebruiken, kan dat het decoderen en het begrip versterken.
Aangezien het decoderen moeilijk is voor dyslectische kinderen, gaat veel energie naar de klanken van woorden. Daardoor kan het zijn dat ze niet weten en onthouden wat ze hebben gelezen. Door het gebruik van audioboeken kan de focus volledig op het begrip liggen. Ook het opbouwen van een sterke woordenschat wordt op deze manier gestimuleerd.
Het grootste voordeel is wel dat het moeilijke lezers kan motiveren. Boeken kunnen een kinds grootste vijand worden. Audioboeken zorgen voor het terugbrengen van plezier in het lezen.
Voor audioboeken zijn er verschillende mogelijkheden zoals; de luisterbieb, passend lezen, superboek en karaoke lezen. Als Europeaan kun je gebruik maken van het Amerikaanse Bookshare. Ibooks is ook een veelgebruikte methode om boeken aan te schaffen en voor te laten lezen.
Grafisch ontwerper Christian Boer is dyslectisch en heeft als eindexamenproject op de kunstacademie het lettertype Dyslexie Font ontworpen. Onder andere om zijn eigen lezende leven te verbeteren. Het Dyslexie Font is zo ontworpen dat elke letter uniek is in zijn vorm. Hierdoor wordt het draaien, verwisselen en spiegelen van letters tegengegaan. Daarnaast is er extra ruimte tussen de letters en de woorden. De hoofdletters van Dyslexie Font zijn dikker aangezet, waardoor het begin van een zin niet langer wordt overgeslagen.
Net als bij alle andere technologie is elk dyslectisch brein anders, waardoor ook dit lettertype een kwestie van uitproberen is. Het lettertype is gratis te downloaden op www.dyslexiefont.nl.
Georganiseerd blijven kan een lastige klus zijn voor dyslectische kinderen. Gelukkig zijn er tegenwoordig veel goede apps om ze daarbij te helpen.
Evernote is bijvoorbeeld handig om documenten en aantekeningen (ook audio!) te delen, te synchroniseren en overzichtelijk te bewaren. Maak foto’s van het schoolbord, afbeeldingen van websites of boeken, en ga daar thuis mee aan de slag. Ook maak je een duidelijk overzicht van je huiswerk met een To do-lijst. Een ander goed voorbeeld is Wunderlist.
Een agenda goed bijhouden is ook heel belangrijk als je dyslectisch bent. Stimuleer je kind op jonge leeftijd al huiswerk en buitenschoolse activiteiten te plannen en op te schrijven in een agenda, op een weekbord of in een app. Apps als Ihomework en Istudiez ondersteunen je met het bijhouden van een rooster en het huiswerk.
Voor het leren van toesten kunnen flashcard apps vaak helpen. Evernote Peek is een fijne app maar er zijn ook goede simpelere versies zoals Flashcards
Microsoft wil er voorzorgen dat iedereen zijn of haar doelen kan realiseren en dromen kan laten uitkomen. Ze hebben hele mooie doel gesteld om doormiddel van artificiële intelligence en slimme software gebruikers van jong tot oud te helpen met hun dagelijkse activiteiten om zo een inclusieve en diverse samenleving te ondersteunen. Zo hebben ze ook de insluitende lezer ontwikkeld! Die helpt met (voor)lezen van teksten, vertalen en andere kleuren achtergrond. Ook kan je plaatjes bij je woordjes zien om het beter te onthouden. Kijk hier voor meer informatie!
